دو بُنی/ ثنویت (Dualisme)
به بینشهایِ فلسفی یا مذهبیی گفته میشود که وجودِ همزمان دو اصلِ (دو بُنیادِ) متضاد یا دو جوهرِ متضاد را که با هم در ستیز اند، میپذیرند. ثنویت میتواند وجودی (ontologique) باشد (دو بُنیِ روح و ماده در طبیعت، یا دو بُنیِ تن و نَفس در انسان) یا اخلاقی (دو بُنی خیر و شر).
دو بُنیِ وجودی در مقابل تک بُنی (Monisme) (ماتریالیزم و اصالت روح (Spiritualisme) و چند بُنی (Pluralisme) (که وجود همزمان چندین اصل یا جوهر را میپذیرد) قرار میگیرد.
گاهگاه ثنویت به معنای دویی یا دوگانهگی نیز به کار میرود، مثلاً دویی اندیشه و کُنش، دویی آرمانی و واقعی یا دویی امکان و وجود و غیره.
دوییِ اسلوبی (Dualisme méthodologique) به دیدگاه دیلتی (۱۸۳۳-۱۹۱۱) (Dilthey) (فیلسوف آلمانی) گفته میشود. وی بر آن بود که اسلوبهای معمول در علوم طبیعی نمیتوانند با اسلوبهای معمول در عرصۀ عرصۀ علوم نفسانی ـ روانی یکی باشند.
