خردگرایی اخلاقی (Moral rationalism)
از دیدگاه این خِردگرایی، میشود اصول اخلاقی را به طور پیشاتجربی (A priori) شناخت. افلاطون و کانت نمایندهگان برجستۀ راسیونالیزم اخلاقیاند. از نظر آنان اصولِ بنیادیِ اخلاقی جنبۀ میتافیزیکی دارند.
کانت در مقدمۀ «بُنیادگذاری میتافزیک اخلاق» (Grundlegung zur Metaphysik der Sitten) نگاشت: «تنها هدف این بُنیادگذاری، جستن و استوار کردن برترین اصل اخلاق است.» و در نخستین فصل آن نوشت: «در جهان، و شاید بیرون از آن، هیچ چیزی را نمیتوان به طور نیک شمرد مگر ارادۀ نیک را.» البته اصلِ «ارادۀ نیک» همانند اصل «امرِ نیک» افلاطون که بُنیاد همه هستی پنداشته میشد به حیثِ اصولِ پیشا تجربی مطرح گردیدهاند، یعنی خارج از زندهگی و رفتارهای انسانی.
