سخنرانی
در
محفل تبادل نظر و بحث آزاد پيرامون مسايل مربوط
به وحدت جُنبش دموکراتيک، مترقی، چپ و صلحخواهِ افغانستان در کشورهالند
هالند- ۳۱ جنوری ۲۰۰۹
رفقای گرانقدر،
نشست امروزی ما روی مسألۀ اساسيی که همۀ ما و شما به آن برميخوريم، ميچرخد و آن مسألۀ تلاش در جهت ايجاد يک سازمان واحد به نماينده گی از زحمتکشان افغانستان در عرصۀ سياسيست.
رفقا،
نهضت آيندۀ افغانستان بيش از نه سال است که در رابطه با مسايل جدی جُنبش چپ افغانی مبارزۀ خود را آغاز کرده است و درجريان همين ۹ سال توانسته است مسايل نوسازی جُنبش چپ افغانی را با صراحت مطرح کند.
نهضت آیندۀ افغانستان بیشتر از يک سال، پس از ارزیابيهای متواتر به اين نتيجه رسيد تا مجمع نیروهای چپ، دموکراتيک و مترقی را دعوت کند.
رفقای عزيز،
شما مطلع هستيد که از بدنۀ حزب دموکراتيک خلق افغانستان، در حدود سی سازمان و گروه يا حلقه جدا شده است ولی، اکثريت اعضای متعلق به حزب دموکراتيک خلق افغانستان و حزب وطن در اين سازمانها متشکل نيستند. درمجموع چپ افغانی، در وضعيت سياسی کشور حضور ندارد. پس از فروپاشی حزب ـ دولتِ دموکراتيک، اين چپ از صحنۀ تاريخ افغانستان رانده شد و به حيث يک نيروی متشکل ديگر تا به حال نتوانسته است که عرضِ وجود کند و حداقل در وضعيت سياسی کشور مطالبات مربوط به اقشار فقير و زحمتکش افغانستان را پيشکش کند. در چنين وضعيتی، در برابر هرکدام از عناصر چپ، مسألۀ اساسی تداومِ مبارزه و ايجاد يک الترناتيف برای وضعيت مطرح است. ما با توان کمی که داشتيم ـ چه از نگاه ظرفيتهای انسانی و چه از نگاه امکانهای عملی و مالی ـ تخنيکی ـ درمقياس وظايفی که برای خود تعیین کرده بوديم، توانستیم اين مسايل را به صورت منسجم دربرابر همۀ جُنبش پيشکش کنيم.
رفقا، درمجموع از بازمانده های ح. د. خ. ا سه گرايش اساسی متبارز شده است: یکی از اين سه گرايش، گرايش اساسی چپِ افغانی است که به اساس آرمانهای آغازين ح. د. خ. ا مبارزه را از سر گرفته است. درچوکات اين گرايش، نهضت آيندۀ افغانستان، جايگاه اصلی را داشته و دارد. اين گرايش عمدتاً روی مواضع طبقاتی و دفاع از زحمتکشان افغانستان در پيوند با جُنبش جهانی مترقی، دموکراتيک و کارگری آهسته آهسته پا گرفت و امروز با سربلندی راه خود را ادامه ميدهد.
با تأسف، بخشی از بيروکراسی حاکمِ داخل ح. د. خ. ا، با راه يافتن به رهبری يکی دو سازمان، گرايشهای کاملاً راست، معامله گرانه و محافظه کارانه را در پيش گرفته است. در وجود حزب ـ دولت دموکراتيک خلق افغانستان، اگر از يک سو گرايشهای چپ انقلابی حضور داشت، بخشی هم به حيث يک بيروکراسی دراين ساختار وجود داشت که با تأسف امروز هم درهمان خط السير حرکت ميکند، يعنی، در رابطه با برنامۀ کُلی ناتو و امريکا که خواهان ايجاد يک دولت مبتنی بر يک بورژوازی اداری است گام میگذارد. اين بخش ازجُنبش چپِ ديروزی تلاش دارد تا به حيث بورژوازی اداری و بيروکرات، به حيث ارتجاع نوين داخل اين پروسه شود.
در بين اين دوگرايش، يک گرايش عمومی ديگر وجود دارد که نوعی از رياليزم سياسی، نوعی از تلاش درجهت يافتن راه های نسبتاً ميانه يی را موعظه میکند که حداقل بتواند، درتحولهای گويا کُلی دموکراتيک کشور و درمسألۀ بازسازی افغانستان شريک شود.
تا آنجا که از تحليل بر می آيد، اکثريت رفقای ح. د. خ. ا با آنکه از موضع سهمگيری در دولت فاصله دارند، اما، علاقه مند اند که جُنبش دموکراتيکِ افغانستان دوباره احيا شود. خصوصاً پس از چند سالی که از رويدادهای سپتامبر ميگذرد و دورۀ اول حاکميت جهادی ـ ناتو در افغانستان به پايان ميرسد، درهمين مقطع علاقه مندی شديدی وجود دارد، که نیروهای دموکراتيک و مترقی بتوانند، در وضعيت سياسی کشور حضور پيدا کنند. اکثريت رفقای ح. د. خ. ا در يک حالت ناظر به سر ميبرند و در پی آن اند که تا اگر امکانهایی به وجود بيايد که يک سازمان بزرگ سراسری متشکل شود و اينها هم مشمول همين پروسه شوند.
رفقا، از مجموع سی سازمانی که فعلاً وجود دارد، با تأسف، با تمام تلاشهايی که صورت گرفت، ما تا هنوز نتوانستيم درمقياس رهبريهای آنها يک پلاتفورم واحد را که مورد قبول همه گان قرار بگيرد، تدوين کنيم و بپذيريم. جنجال عمومی بر سر این است که از نگاه سياسی اختلافهای شديد و آشتی ناپذيری وجود دارد. چپِ جُنبش که ميخواهد راه آرمانهای ح. د. خ. ا ادامه پيدا کند، نميخواهد با ارتجاع جهادی و حاکميت کنونی درمعامله قرار بگيرد؛ از جمله سازمان ما!
رفقا، ما ميخواهيم که واقعاً مطالبات خلق زحمتکش افغانستان و آرمانهای زحمتکشان افغانستان در يک سازمان سياسی تبارز پيدا کند و سازمان سياسی به حيث سلاح زحمتکشان در پروسه های سياسی کشور شرکت کند.
پس از ارايۀ پيشنهاد ما برای برگزاری مجمع نیروهای چپ دموکراتيک رفقا شاهد هستند که در ۱۹ اپريل سال گذشته (۲۰۰۸) جلسه يی درهمين کشور (هالند) دايرگرديد. تعداد زيادی از رفقا را دعوت کردند، سازمانهای مختلفی دراين جلسه شرکت کردند. هويت آن جلسه امروز به کُل رُفقا آشکار است. در آستانۀ برگزاری همان گردهمایی، ما تلاش کرديم ـ بلی رفقا، ما تلاش بسيار جدی کرديم ـ که از آن فُرصت استفاده شود و ما بتوانيم مسايل اساسی جُنبش چپِ افغانی را درهمان گردهمایی مطرح کنيم. ما سه تن از رفقای خود را به کميسيون مؤظف فرستاديم که درآنجا اين مسايل را مطرح کنند. هدف ما این بود که اگر بتوانيم، مجمع نیروهای چپ و آن گردهمایی را به حيث دو تلاش در يک گردهمایی واحد متشکل کنيم. پيشنهاد رسمی ارايه کرديم، که ما حاضر هستيم کميسيونهای هردو مجمع را مشترک بسازيم و يک جا به خاطر بحث دربارۀ مسايل جُنبش چپ در يک ساختار برويم و در يک گردهمایی شرکت کنيم. با تأسف که پيشنهاد ما درکميسيون برگزاری گردهمایی ۱۹ اپريل مورد پذيرش قرار نگرفت آن هم به يک دليل بسيار خاص که به ما گفتند: ما اصلاً نميخواهيم که مسألۀ چپ در اين جلسه مطرح شود. ما، اصلاً نميخواهيم که چپ درچنين گردهمایی شرکت کند! اين موضوع از طرف يک تعداد رفقايی که در آنجا همه کاره بودند بسيار با صراحت به ما گفته شد.
رفقا، به دنبال آن تلاش، ما اعلاميه یی را نشر کرديم و ماهيت آن جلسه را افشا کرديم که در پُشت آن گردهمایی اهداف ديگری به جز از وحدت جُنبش چپ افغانی دنبال ميشود. نهضت آيندۀ افغانستان به همه رفقایی که درخط آرمانهای حزب بودند هوشدار داد تا هوشیارانه از این گردهمایی فاصله بگیرند. رفقا از نتايج اش کاملاً آگاه هستند که بالاخر نی تنها به وحدت جُنبش نینجاميد، بل معاملۀ سياسی پُشت پرده يی بود که از آن يک تعداد از بيروکراتهای جديدی که از بازمانده های جُنبش سر زده اند، ميخواستند بهره برداريهای سياسی کنند.
رفقا، به دنبال آن رویداد، ما راه مجمع را از سر گرفتيم؛ ولی، پس از گردهمایی ۱۹ اپريل، تلاشهای بسيار جديی صورت گرفت تا طرحهای ما را ناکام سازند. شروع کردند به تجريد سازمان ما، به حملات خارج از فرهنگ سياسی، به تخريبهای دشمنانۀ بسيار جدی. واضح است که ما در برابر اين تخريبها مقاومت کرديم و مراجعۀ ما به طرف اعضای سالم انديش جُنبش بود. از آن به بعد رفقا، يک تعداد گرايشهای ديگر هم به وجود آمد که گويا خارج از طرح ما برای مجمع نیروهای چپ دموکراتيک طرحهای ديگری را ارايه کنند. يک تعداد از رفقا در شهر هامبورگ از سازمانهای مختلف ـ از جمله از سازمان ما ـ دعوت به عمل آوردند تا کار ايجاد يک سازمان مشترک را آغاز کنند. البته ما در آن پروسه ها شرکت کرديم و در سند نهايی که در آن جلسه تصويب شد موضوع ايجاد يک سازمان مترقی دموکراتيک چپِ افغانی را به کُرسی نشانديم. ما با وضاحت یاد آورشدیم که بايد تلاشها در جهت چنین هدفی صورت بگيرد در غير آن ضرورت شرکت درچنين اقدامهايی وجود ندارد.
امروزه رفقا، وقتی که ما وضعيت سياسی کشور را مورد تحليل قرار ميدهيم، نبايد منتظر باشيم که با تحولهای تازه يی که درسطح جهانی، به خصوص در ايالات متحدۀ امريکا به وجود آمده، استراتيژی کُلی ناتو در مورد افغانستان و حاکميتش دگرگون خواهد شد.
يک تعداد از رفقای ما دلبستۀ اين بودند که ممکن است در اثر فقدان کادر بيروکراتيکِ حاکميت، به اينها مراجعه شود و اينها ميتوانند در مقامهای بسيار کليدی حاکميت جا بگيرند. البته انتظارات آنان واهی و بی فرجام خواهند ماند.
امروز روی مسأله یی که ميخواهيم توجه رفقا را متمرکز بسازيم، اين است، که ما چگونه ميتوانيم از همين وضعيت، حرکت ايجاد يک سازمان واحد مترقی چپ را سرعت ببخشيم؟ پيشنهاد ما برای مجموع جُنبش اين است که ما بايد مسايل اساسی اين جُنبش را يک بار به صورت دسته جمعی مورد تحليل قرار دهيم. اين امر درهمين گونه مجمعی که ما تدویر آن را پيشبين هستيم امکان پذیر است. طرحی است که مجمع درچهار سيمينار تقسيم شود و در اين سيمينارها ـ البته با آماده گيهای قبلی ـ مسايل مربوط به پلاتفورم واحد، مورد بررسی قرار گيرد و مسايل مربوط به ساختار سازمان بعدی به تحلیل گرفته شوند و در پايان مجمع بتوانيم به يک پلاتفورم واحد مرامی و تشکيلاتی دست يابيم و از آن طريق بتوانيم يک کنگرۀ سازمان سراسری را دعوت کنيم.
اين است رفقا، پروژه یی که ما از يک سال بدين سو برايش مبارزه ميکنيم. چرا ما تلاش داريم که اين مجمع داير شود؟ رفقا، حتماً به این پدیده برخورده اند که هستند کسانی که در زيرسقفها کمونيستها هستند؛ در محافل عروسی يا شب نشينيها اظهار میدارند: “ما کمونيستها هستيم؛ ما انقلابيون هستيم و ما یک ذره هم از این مواضع عدول نميکنيم.” ولی وقتی مواضع سازمانی آنها را ميبينيم، متوجه
میشویم که با آن موضعگيريهای فردی شان از زمين تا آسمان فاصله دارند: ديگر برایشان موضوع چپ و مسايل مربوط به زحمتکشان و مبارزۀ طبقاتی و حضور نماينده گی سياسی زحمتکشان در وضعيت سياسی کشور، اصلاً مورد بحث نيستند!!
پيشنهادما اين است رفقا که يک بار اين مسايل را از پايين، يعنی از مجموع رفقایی که فعلاً در صفوف تمام اين سازمانهایند و يا خارج از اين سازمانها علاقه مند ازسرگيری يک مبارزۀ منسجم هستند مورد بررسی قرار بدهيم، مطرح کنيم و به يک توافق کُلی و همه جانبه دست یابیم. وقتی که به چنین توافقی برسيم، مسايل عملی برگزاری کارکنگره کارساده است. رفقا ميبينند که همين اکنون در بين دو سازمانی که از نگاه کميت سازمانهای جدی هستند، وقتی روند وحدت شان مطرح است، چی مشکلهای جدیی دربين شان وجود دارد. چرا اين وحدت در اين موقع با اين عجله مطرح ميشود؟ و دلايل پشت پردۀ اين قضيه درکجاست؟ چگونه ميخواهند که جُنبش غافلگير شود؟ ما ميخواهيم که تمام رفقای مربوط به جُنبش چپ از اين مسايل مطلع باشند و مورد بحث آنها قرار گیرند.
پروژه یی که ما داريم چنین است رفقا: ميخواهيم درتابستان امسال مجمع نیروهای چپ، دموکراتیک، مترقی و صلحخواه را دايرکنيم. اگرتعدادکثيری از رفقا وکادرهای ورزيدۀ جُنبش در اين مجمع شرکت کنند و پس از بحث ما بتوانيم به يک توافق برسيم، يک گام بسيار اساسی و جدی را برای سرنوشت کشور طی خواهیم کرد.
به همين منظور است، رفقای عزيز، که شما را امروز زير اين سقف دعوت کرده ايم تا بدانيم، نظر شما چی است؟ ديدگاه های شما چی است؟ آيا روشی را که ما در پيش گرفته ايم، روش دقيق است؟ آيا اين امر به يک نتيجۀ سودمند و مؤثر برای اهدافی که در پيش داريم، خواهد رسيد؟ يا برای تکميل اين پروسه نظرهای ديگری داريد؟ اين است رفقا موضوع مورد بحث امروز ما. البته ما تا به حال دستاورد هايی داريم: يک تعداد از سازمانهايی که از بدنۀ ح. د. خ. ا جدا شده اند در مجموع با طرحی که ما داريم، توافق دارند. تعداد زيادی از اين سازمانها علاقه مند اند که در يک کنگرۀ واحد شرکت کنند. البته از نگاه اصول وقتی که ما با يک تعداد از اين سازمانها صحبت ميکنيم، اختلافهای بسيارکوچکی وجود دارد، ولی، ما زبان واحد نداريم، وقتی که زبان واحد چپ را ارايه ميکنيم، ميبينيم که در مسايل مختلف مواضع واحدی را مطرح کرده ايم و وقتی که بحث ميکنيم، ميبينيم، که تقريباً مواضع ما مشترک است؛ يعنی، کارهای جدیی در پيش روی ما وجود دارد، هم از نگاه زبانی که چپ افغانی بايد به وجود بياورد و سوء تفاهمهای ترمینولوژیک را رفع سازد و هم از نگاه محتوای برنامه هايی که ما در پيشروی خود داريم، باید يک خطِ واحد را دنبال کنيم.
رفقای عزيز!
شما هم با تجارب فردی تان و هم با روابط گسترده یی که داريد، لابُد متوجه هستيد که جُنبش فعلاً به اين نيازمند است که به طرف يک سازمان واحد حرکت شود.
اين است رفقای عزيز، مسايلی که ميخواستيم، با شما در ميان بگذاريم.
نشر شده در شمارۀ ۳۹ ـ ۴۰ «نشریۀ آینده» (حوت ۱۳۸۷ مطابق مارچ ۲۰۰۹)