گسترش بُعد نظامی،
امکان حل واقعی معضلۀ افغانستان را به تعویق می اندازد
عبدالله نایبی رییس نهضت آیندۀ افغانستان غرب را فرا میخواند تا به تجرید نیروهای مترقی و لاییک افغانی خاتمه بخشد.
«متن مصاحبۀ رفیق عبدالله نایبی با دومینیک باری، مسؤول شعبۀ بین المللی روزنامۀ هومانیته، ارگان مرکزی حزب کمونیست فرانسه»
شمارۀ ۲۰۰۵۰ ، اول اپریل ۲۰۰۹
دومنیک باری: در بارۀ استراتیژی جدید اوباما چی فکر میکنید؟
عبدالله نایبی: این استراتیژی جنبه های متناقض دارد. نخست از همه روی اعتراف شکست ستراتیژی ناتو از هفت سال بدینسو تکیه میکند ـ استراتیژیی که خود روی یک تحلیل نادرست از مسألۀ افغانستان تدوین یافته بود. مسألۀ افغانستان به طور ناروا، همیشه به حیث یک معضلۀ داخلی افغانی که صرف با طالبان و القاعده رابطه دارد، معرفی میگردید. مقامات امریکا بالاخر پذیرفتند که مسألۀ نامبرده، یک معضلۀ منطقه ییست!
نیروهای مترقی پیوسته روی نقش تعیین کنندۀ دولت پاکستان در بی ثباتی همسایۀ افغانستانیش، تأکید ورزیده اند. استراتیژی تداوم بخشیدن عقبمانی و بی ثباتی در افغانستان جزیی از بُنیادهای وجودی دولت پاکستان بوده است. دیگر بر همه گان آشکار شده است که طالبان شاخۀ منطقه یی اردو ـ دستگاه استخباراتی پاکستان اند و القاعده تحت حمایت مستقیم مقامات اسلام آباد قرار دارد.
دومنیک باری: پیشنهاد گفتگو و مذاکره با «طالبان میانه رو» به چی معناست؟
عبدالله نایبی: در این اواخر این طرح به حیث یک راه برونرفت از جنگ پیش کشیده شد. ولی هیچ کس نمی فهمد که یک «طالب میانه رو» چیست؟ حرکت طالبان، در اجزای افغانی و پاکستانی آن، یک سازمان شبه نظامیست که بُنیاد ایدیالوژیک آن را «اسلام سیاسی» و زمینه های جلب و جذب آن را چهل هزار مدرسۀ اسلامی (درخاک پاکستان) که پرورشگاه بیش از دو میلیون طالب اند، تشکیل میدهد.
وقتی از طالبان میانه رو حرف میزنند، صرف ویترین سیاسی حرکت طالبی مطرح است، درغیر آن «طالبان میانه رو» یک پرداخت سیاست بازانه است که راه را برای برگشت طالبان به قدرت باز میکند.
آیا کمک اضافی بیش از هفت ونیم ملیارد دالر به اسلام آباد برای تغییر دادن روش پاکستان کافی خواهد بود؟ شک جدی در این مورد وجود دارد! مفهوم آوازه برانگیز «افغانی سازی» مسألۀ افغانستان که توسط برنارد کوشنر وزیر خارجۀ فرانسه مطرح گردیده بود، زمانی از محتوای معنایی برخوردار میگردد که ارتباط بین افراطیون اسلامیست و دولت پاکستان قطع گردد. زیرا امکان حل تراژیدی خلق افغانستان از همین موضوع عبور میکند. اما تمام مسأله این نیست. «وقتی چشم انداز» «افغانی سازی» باز گردد، باید در خود افغانستان به تغییرات جدی پرداخت. اوباما از فساد در دستگاه حاکمۀ کابل سخن میراند ولی فراموش میکند که در عقب این فساد، شبکۀ نیرومندی قرار دارد که از جنگسالاران، رهبران و قواماندانان جهادی و سران مافیای قاچاق مواد مخدر تشکیل شده است ، شبکه یی که تمام ارکان قدرت را در کشور چپاول کرده است. تمام نظام روی فساد و بی قانونی استوار است. چگونه میشود امید داشت که چنین نظامی به وسیلۀ خود اصلاح گردد؟ بیست و یک هزار نظامی بیشتر کوچکترین تغییری در ماهیتِ نظام مسلط در افغانستان نخواهند آورد.
دومنیک باری: رییس جمهور امریکا از یک «استراتیژی خروج» سخن میراند. شما به این استراتیژی باور دارید؟
عبدالله نایبی: فرستادن قوای بیشتر ابعاد نظامی معضله را وسعت میبخشد، در حالی که مسأله قبل از همه یک مسأله سیاسی است. بمباردمان مناطق قبایلی به هیچ وجه پاسخِ درخور به مسأله نیست. نظامی سازی افراطیِ معضله ، امکان حل واقعی آن را به تعویق می اندازد.
تمویل مستقیم حکمرانان ولایتی به بهانۀ مؤثریت بیشتر نظامی علیه شورشیان از طریق ایجاد ساختارهای نظامیِ محلی، جهت مسأله برانگیز دیگری در خط مشی اوباماست. پیامد سیاست «محلی سازی قدرت» این خواهد بود که افغانستان به یک «کنفدراسیون» تبدیل گردد، کنفدراسیونی که شکل نوین «شهزاده نشینی» بوده، معضله های قبایلی و بین القومی را تشدید بخشیده، کشور را عملاً تجزیه خواهد کرد. نتیجۀ این تجزیۀ عملی، چیزی جز جنگ جدید داخلیِ ویرانگر با عواقب وخیم منطقه یی آن نخواهد بود.
دومنیک باری: آیا با نیروهای دموکراتیک و لاییک تماس وجود دارد؟
عبدالله نایبی: جای تأسف است که استراتیژیِ اعلام شده توسط مقامات امریکایی هیچ گونه اشاره یی به نیروهای لاییک و واقعاً دموکراتیک افغانستان نمیکند ـ نیرو هایی که ظرفیت ایجاد یک الترناتیف راستین را در برابر وضع کنونی کابل دارند. با آنکه قانون اساسیِ مبتنی بر شرعیت وجود سازمانهای لاییک را نمیپذیرد امروز بیش از سی سازمان لاییک و مترقی در داخل و خارج کشور فعال اند. در واقعیت امر استراتیژی اوباما با تکیه بر سازمانها و افراد قرون وسطایی در چوکات همان نهاد های غیر دموکراتیکِ گذشته و با نادیده انگاشتن نیروهایِ واقعاً دموکراتیک و مترقی کماکان باعث یأس مردم افغانستان و جامعۀ بین المللی خواهد شد.